Co tracisz rezygnując z badań podczas procesu projektowego – część 1.

Ale od początku…

Klienci, którzy do nas trafiają, najczęściej oczekują wykonania audytu istniejącego systemu, lub zaprojektowania czegoś od podstaw. To drugie lubimy robić najbardziej, więc proponujemy, aby filarem dalszych działań były badania z użytkownikami. Zdarza nam się jednak zbyt często obserwować z jaką łatwością firmy rezygnują właśnie z badań, uważając je za niepotrzebny element procesu tworzenia produktów cyfrowych. Tworzą rozwiązania przez pryzmat wyobrażeń o grupie docelowej, zamiast poświęcić czas i poznać swoich użytkowników – ich potrzeby, przyzwyczajenia i kontekst użycia produktu.

Może to brak wiary w założenie, że użytkownicy dostarczają ważnych informacji? A może brak wiedzy na temat tego jak badania z użytkownikami mogą wzbogacić projekt?

Na szczęście takie podejście do badań zmienia się wraz z ukończeniem pierwszego procesu badawczego. Wtedy sceptycy i przeciwnicy najczęściej zmieniają się w zagorzałych fanów badań, widząc w nich realną wartość. Coż, jeśli 100% badanych osób mówi, że nie użyje Twojej aplikacji, a Ty dzięki temu nie zaliczysz rynkowej wpadki i masz szansę na drugie podejście, to trudno się dziwić 🙂 (przykład z życia wzięty)

Spieszymy zatem z wyjaśnieniem czym są badania w projektowaniu UX, dlaczego są istotne i co mogą wnieść do projektu.

Nie chcemy tutaj opisywać szczegółowo wszystkich możliwych rodzajów badań, jakie można wykonać projektując produkt cyfrowy.

Nie chcemy też kurczowo trzymać się przyjętych podziałów i zastosowań badań. Z naszej perspektywy nie ma sztywnych granic w wykorzystywaniu opisanych tu metod badawczych. Kierujemy się raczej podejściem “jeśli coś się sprawdza, to czemu tego nie zrobić?” Często w naszej pracy łączymy bowiem testy zadaniowe z wywiadami i ankietami dzięki czemu uzupełniamy naszą wiedzę o użytkowniku i jego wyobrażeniach o produkcie.

“Po co nam badania? Wiemy co myślą nasi użytkownicy, znamy ich potrzeby” – to bardzo częste myślenie i postawa przedstawicieli różnych firm. Jeżeli też reprezentujesz taką podstawę, ten artykuł jest właśnie dla Ciebie!

Badania potrzeb użytkowników

Zaczniemy od badań potrzeb użytkowników, które zazwyczaj są wykonywane na początku projektu, kiedy mamy tylko (a raczej aż) pomysł na rozwiązanie zauważonego przez nas problemu lub ogólną koncepcję naszego produktu. Badania potrzeb są również przydatne w momencie, kiedy chcemy rozwijać produkt i zastanawiamy się, w którym kierunku należy pójść.

Badania te najczęściej polegają na prowadzeniu tzw. wywiadów pogłębionych IDI (ang.Individual In-depth Interview), czyli rozmowie badacza z użytkownikami, która prowadzona jest na podstawie wcześniej przygotowanego scenariusza. Badacz elastycznie dostosowuje tematy rozmowy, tak by pogłębić wątki, które są interesujące z punktu widzenia projektu.

Dzięki IDI można się dowiedzieć m.in.:

  • Czy problem, który chcemy rozwiązać jest realny?
  • Jak obecnie użytkownicy radzą sobie z rozwiązaniem tego problemu bez naszego produktu?
  • Czy są jakieś rozwiązania które im w tym pomagają?
    Czego tym rozwiązaniom brakuje?

Pytania jakie zadajemy oczywiście dopasowujemy do projektu. Badacz ma jeszcze jedną wielką moc… może pogłębiać i dopytywać rozmówcę o interesujące go odpowiedzi w kontekście projektu. Czyli zamiast domyślania się, co użytkownik miał na myśli, możemy po prostu go o to zapytać.”

Korzyści jakie dają badania potrzeb

Rozmowa z użytkownikiem pozwala testować nasze hipotezy projektowe.
Wywiady mogą obalać założenia, uważane przez nas za oczywiste lub wręcz przeciwnie, potwierdzać ich słuszność. Niezależnie, czy nasze założenia zostaną obalone, czy potwierdzone, dostajemy ogromną dawkę informacji pozwalającą na podjęcie słusznych decyzji projektowych.

“W przypadku potwierdzenia założeń, mamy podstawy do kontynuowania projektu. Z doświadczenia jednak wiemy, że każde badanie wnosi coś nowego do projektu… ciekawe spostrzeżenia, które są warte rozważenia i pochylenia się nad nimi. Dlatego, nawet jeśli nasze hipotezy zostaną potwierdzone, to może się okazać, że dzięki badaniom, mamy szansę zaprojektować jeszcze lepszy, bardziej przemyślany produkt. Produkt, który będzie rozwiązywał realne problemy ujawnione przez użytkowników podczas badań.”

Rozmowa z użytkownikiem pozwala testować nasze hipotezy projektowe. Wywiady mogą obalać założenia, uważane przez nas za oczywiste lub wręcz przeciwnie, potwierdzać ich słuszność. Niezależnie, czy nasze założenia zostaną obalone, czy potwierdzone, dostajemy ogromną dawkę informacji pozwalającą na podjęcie słusznych decyzji projektowych.
Z kolei, w przypadku obalenia naszych założeń, zyskujemy szansę na przemyślenie kierunków projektowych i podjęcia decyzji o wykonaniu zwrotu jeszcze na etapie koncepcji projektu. Co niewątpliwie jest oszczędnością czasu i pieniędzy.

Mówimy tutaj o testach jeszcze na etapie pomysłu, koncepcji. Z kolei, w celu sprawdzenia istniejącego produktu wykorzystać możemy testy użyteczności.

Pytania jakie zadajemy oczywiście dopasowujemy do projektu. Badacz ma jeszcze jedną wielką moc… może pogłębiać i dopytywać rozmówcę o interesujące go odpowiedzi w kontekście projektu. Czyli zamiast domyślania się, co użytkownik miał na myśli, możemy po prostu go o to zapytać.

Część 2 wkrótce na naszym blogu…

4 działania, którymi agencja UX może wspierać Software House

Warsztaty na start!

Podczas warsztatów z klientem agencja UX zbiera wymagania odnośnie projektowanego rozwiązania. Wykorzystując specjalnie dobrany zestaw ćwiczeń warsztatowych, zdobywa wiedzę na temat oczekiwań i wyobrażeń klienta odnośnie rozwiązania. Wynikiem warsztatów jest lista wymagań w postaci user stories.

Korzyści:

  • Zebranie wymagań dla projektowanego rozwiązania w prostej i zrozumiałej formie.
  • Wiedza, która pozwoli opracować plan dalszych działań.
  • Zrozumienie problemu, który należy rozwiązać. 
  • Poznanie kontekstu, dla którego ma zostać stworzone rozwiązanie.

Warsztaty są punktem wyjścia do dalszych działań projektowych i świetnym sposobem na rozpoczęcie współpracy.

Projekt poparty badaniami

Kolejnym działaniem agencji UX są badania. Możliwości jest wiele, ale dziś tylko o najważniejszych.

Badania potrzeb z użytkownikami

Badania potrzeb to początek znajomości z użytkownikiem, więc chcemy się dowiedzieć się o nim jak najwięcej w kontekście projektowanego produktu. Interesuje nas co lubi, czego potrzebuje, co mu przeszkadza, jakie ma przyzwyczajenia, jak radzi sobie obecnie, bez naszego rozwiązania.  

Najczęściej wykorzystuje się wywiady IDI (Individual In-depth Interview – indywidualne wywiady pogłębione), ankiety lub grupy fokusowe. Formę badań dopasowuje się indywidualnie do każdego projektu.

Najważniejsze korzyści z badań:

  • Ogromna porcja wiedzy o użytkowniku, która pozwoli zaprojektować produkt dokładnie pasujący do jego potrzeb i rozwiązujący jego problemy. 
  • Przygotowanie strategii produktu opartej na danych z badań, a nie na domysłach.
  • Zmniejszenie ryzyka stworzenia rozwiązania, które nie będzie spełniało oczekiwań użytkownika.
  • Wyniki badań z użytkownikami mogą być podstawą do podejmowania decyzji odnośnie kierunku rozwoju produktu. Mogą one dostarczyć argumentów potwierdzających lub obalających założenia projektowe. 
  • Rozmowy z użytkownikami mogą być kopalnią pomysłów dodatkowych funkcjonalności, które mogą wzbogacić produkt.

Testy użyteczności 

Testy użyteczności sprawdzają, jak użytkownicy odbierają produkt, czy jest dla nich atrakcyjny, a co najważniejsze, czy potrafią bez problemu się po nim się poruszać i realizować swoje zadania.

Testy z użytkownikami zazwyczaj wykonuje się na gotowych produktach (lub skończonych częściach produktu). Świetnie się sprawdzą przed redesignem produktu lub przed wypuszczeniem produktu na rynek. Wówczas bardzo dobrze weryfikują użyteczność produktu.

Najważniejsze korzyści z testowania użyteczności:

  • Sprawdzenie, czy produkt działa prawidłowo i czy użytkownikom wygodnie się z niego korzysta. Taka weryfikacja daje szansę na wprowadzenie poprawek i ulepszeń jeszcze przed pokazaniem produktu światu.
  • Weryfikacja, czy jest szansa, że użytkownicy “zakochają się” w naszym produkcie.
  • Strategia redesignu produktu oparta na danych z badań, a nie przypuszczeniach.
  • Znalezienie blokerów, czyli kluczowych obszarów, które uniemożliwiają użytkownikowi sprawne korzystanie z produktu.

Last but not least

Koncepcja rozwiązania i prototypowanie

Podczas projektowania rozwiązania agencja UX działa kreatywnie. Tworzy między innymi architekturę informacji, nawigację, flow aplikacji, czyli koncepcję całego rozwiązania. Innymi słowy tworzy rozwiązanie, które odpowiada potrzebom użytkowników oraz spełnia wymagania klienta. Wynikiem jest zestaw makiet lub prototyp rozwiązania, prezentujący wygląd rozwiązania i sposób jego działania.

Najważniejsze korzyści z prototypowania:

  • Koncepcja oraz prototyp produktu, gotowy do zaprezentowania zespołowi developerów i klientowi.  
  • Możliwość wprowadzenia zmian w projekcie jeszcze przed uruchomieniem produkcji rozwiązania. 
  • Możliwość testowania prototypu z użytkownikami. Otrzymując feedback od użytkowników na tak wczesnym etapie projektu można uniknąć problemów i błędów w późniejszych etapach.

Jak widzisz agencja UX swoimi działaniami może świetnie dopełnić proces projektowy. Dzięki tej współpracy mamy sytuację win- win -win, bo w końcu każdy na niej zyskuje.

Software House poszerza swoje kompetencje o projektowanie UX i badania, agencja UX może robić to, co robi najlepiej i do czego została stworzona. No i jest też klient, a wraz z nim użytkownicy, którzy otrzymują przemyślany, oparty na danych produkt, stworzony na miarę!